اشتباهات رایج در استفاده از ظروف سرامیکی که نمیدانستید
ظروف سرامیکی بخش جداییناپذیر و زیبای سفرههای ما هستند. از ماگهای دستساز صبحگاهی گرفته تا سرویسهای غذاخوری نفیس، این ظروف با لعاب درخشان، رنگهای متنوع و حس اصالتی که دارند، گرمابخش لحظات ما هستند. با این حال، بسیاری از ما ناخواسته مرتکب اشتباهاتی در نگهداری و استفاده از آنها میشویم که نه تنها زیباییشان را از بین میبرد، بلکه به سلامت و طول عمر مفیدشان نیز آسیب میزند. آیا میدانستید یک عادت ساده در شستشو میتواند دلیل اصلی ترکهای ریز و کدر شدن سطح کاسه مورد علاقهتان باشد؟
درک تفاوت: سرامیک لعابدار، سفالین و پرسلین
برای مراقبت صحیح، باید انواع این ظروف را بشناسیم: سفالینها متخلخلترند، ظروف سنگی متراکمتر و بادوامتر هستند، و پرسلین که غیرمتخلخل و بسیار مقاوم است. اشتباهات رایج عمدتاً به لعاب (Glassy Glaze) آسیب میزنند که لایه محافظ سطح ظروف سرامیکی است و زیبایی و نفوذناپذیری آنها را تأمین میکند. هرگونه آسیب به این لعاب، ظرف را مستعد جذب لکه، بو و حتی رشد باکتریها میکند.
چرا باید به روش استفاده خود اهمیت دهیم؟
ظروف سرامیکی، به دلیل ماهیت شکننده لعاب یا بدنه رسیشان (در مورد سفالین و ظروف سنگی)، نیازمند مراقبت ویژهای هستند. آسیب به این ظروف میتواند فراتر از یک لبپر شدن ساده باشد؛ آسیب به لعاب میتواند منجر به "خزیدن" یا "ترکهای مویی" (Crazing) شود که شبکهای از ترکهای بسیار ریز در سطح ظرف ایجاد میکند. این ترکها نه تنها زیبایی ظرف را از بین میبرند، بلکه آب، مواد شوینده و ذرات غذا را در خود نگه میدارند که برای بهداشت مناسب نیست.
اشتباهات رایج در استفاده و نگهداری از ظروف سرامیکی
- شستشوی ظروف داغ با آب سرد
- استفاده بیش از حد از ماشین ظرفشویی و مواد شوینده قوی
- قرار دادن ظروف سنگی لعابدار خیس در فریزر یا گرمایش سریع
- نگهداری نامناسب و چیدن غیراصولی
- استفاده از ابزارهای فلزی و ساینده برای پاک کردن لکهها
شستشوی ظروف داغ با آب سرد (شوک حرارتی)
این رایجترین و مخربترین اشتباه است. ریختن آب سرد روی یک ظرف داغ (مثلاً یک ماگ که تازه از آن چای داغ نوشیدهاید) باعث "شوک حرارتی" میشود. این اختلاف دمای ناگهانی، بدنه سرامیکی و لعاب آن را به سرعت منقبض میکند و میتواند منجر به ایجاد ترکهای مویی (Crazing) یا حتی شکستگی کامل، بهویژه در ظروف باکیفیت پایینتر یا سفالین شود.
-
توصیه: همیشه اجازه دهید ظروف به طور کامل در دمای اتاق خنک شوند و سپس آنها را بشویید. این قانون بهویژه برای ظروفی که در مایکروویو یا فر بودهاند، حیاتی است.
ظروف سرامیکی خاص و هنری برای هر سلیقه!
از فنجان تا ماگ و دکوری، مدل دلخواهت رو همین حالا ببین.
استفاده بیش از حد از ماشین ظرفشویی و مواد شوینده قوی
در حالی که بسیاری از ظروف سرامیکی مدرن "قابل استفاده در ماشین ظرفشویی" هستند، استفاده مکرر از آن توصیه نمیشود. مواد شوینده قوی ماشین ظرفشویی حاوی فسفاتها و سایر مواد ساینده شیمیایی هستند که به مرور زمان باعث کدر شدن لعاب و از بین رفتن درخشندگی سطح ظرف میشوند. همچنین، ضربه خوردن به سایر ظروف در ماشین ظرفشویی میتواند باعث لبپر شدن یا شکستگی شود.
-
توصیه: برای ظروف ارزشمند یا روزمره، شستشوی دستی با مایع ظرفشویی ملایم بهترین راه است.
قرار دادن ظروف سنگی لعابدار خیس در فریزر یا گرمایش سریع
اگر ظروف سنگی یا سفالین کاملاً خشک نشده باشند، آب باقیمانده در منافذ میتواند در فریزر یخ زده و منبسط شود و باعث ترک خوردگی شود. همچنین، قرار دادن مستقیم ظروف سرد (از یخچال یا فریزر) در مایکروویو یا فر برای گرم کردن سریع، میتواند باعث شوک حرارتی داخلی و شکستگی شود.
-
توصیه: قبل از هرگونه تغییر دمای شدید، مطمئن شوید که ظرف در دمای محیط قرار گرفته و کاملاً خشک است.
نگهداری نامناسب و چیدن غیراصولی
بسیاری از ما ظروف را به صورت فشرده و بدون فاصله روی هم میچینیم. تماس مستقیم کف هر بشقاب یا کاسه با لعاب زیرین، به مرور زمان باعث ایجاد خطوط و خراشهای خاکستری یا سیاه رنگ روی لعاب میشود. این خطوط که اغلب به دلیل سایش مواد معدنی (مثلاً لبههای ناصاف ظرف دیگر) ایجاد میشوند، لعاب را تخریب میکنند.
-
توصیه: بین هر ظرف هنگام چیدن در کابینت، یک لایه دستمال کاغذی یا پد نمدی قرار دهید تا تماس مستقیم حذف شود.
استفاده از ابزارهای فلزی و ساینده برای پاک کردن لکهها
برای پاک کردن لکههای چای، قهوه یا خطوط فلزی (که از تماس چنگال یا قاشق ایجاد شدهاند)، استفاده از سیم ظرفشویی یا اسکاچهای زبر اکیداً ممنوع است. این ابزارها لعاب را میتراشند و باعث میشوند ظرف زودتر کدر شود.
-
توصیه: برای از بین بردن لکههای سرسخت، از جوش شیرین یا سرکه رقیق شده استفاده کنید. مالیدن لکه با خمیر جوش شیرین و یک پارچه نرم معمولاً بهترین نتیجه را میدهد.
جمعبندی و خلاصه: باید و نبایدهای سرامیک
مراقبت از ظروف سرامیکی، کلید حفظ زیبایی و بهداشت آنهاست. جدول زیر راهنمای سریع شما برای حفظ سلامت این ظروف است:
| ✅ بایدها (Do's) | ❌ نبایدها (Don'ts) |
| ظرف را قبل از شستشو کاملاً خنک کنید. | ظرف داغ را زیر آب سرد قرار دهید (شوک حرارتی). |
| با دست و اسفنج نرم بشویید. | به طور مرتب از ماشین ظرفشویی و مواد شوینده قوی استفاده کنید. |
| ظروف را با فاصله یا نمد در کابینت بچینید. | ظروف را به صورت فشرده و بدون محافظ روی هم بگذارید. |
| برای لکه، از جوش شیرین یا سرکه استفاده کنید. | از اسکاچهای زبر، سیم ظرفشویی یا مواد اسیدی استفاده کنید. |
| قبل از قرار دادن در یخچال یا فر، خشک و همدما باشند. | ظرف خیس را در فریزر قرار دهید یا آن را سریع گرم کنید. |
کیفیت، تضمین دوام: سرمایهگذاری در ظروف سرامیکی با کیفیت
زیبایی ظروف سرامیکی با کیفیت بالا، فراتر از یک طراحی ساده است؛ آنها از مواد اولیه بهتر ساخته شدهاند که لعابی مقاومتر در برابر خط و خش و شوک حرارتی دارند. ظروف پرسلین (چینی) یا ظروف سنگی با پخت دمای بالا، دوام بیشتری در برابر استفاده روزمره دارند. اگر به دنبال سرمایهگذاری در سرویسهای غذاخوری سرامیکی هستید که سالها درخشندگی خود را حفظ کنند، همین حالا از دسته ظروف آشپزخانه و ظروف سرامیکی دیدن کنید.
۱. آیا ترکهای مویی روی ظروف سرامیکی خطرناک هستند؟
